Σάββατο 28 Φεβρουαρίου 2015

Η χαμένη κεφαλή του Νταμασένου Μοντέιρου, Αντόνιο Ταμπούκι


 Ο Μανόλο, τσιγγάνος  του Πόρτο, ανακαλύπτει ένα ακέφαλο πτώμα στο απομακρυσμένο προάστιο που ζει. Ο Φιρμίνου είναι ένας νεαρός δημοσιογράφος που δουλεύει για μία λαϊκή εφημερίδα που σκοπό έχει την προβολή κουτσομπολίστικών υποθέσεων. Ο διευθυντής της εφημερίδας του αναθέτει το ρεπορτάζ για  το φονικό που συγκλονίζει την κοινή γνώμη. Κάπως έτσι, ο Φιρμίνου ξεκινάει για το Οπόρτο από το οποίο δεν έχει τις καλύτερες αναμνήσεις . Παρά τις αρχικές του επιφυλάξεις, η πανσιόν που πρόκειται να μείνει είναι αρκετά συμπαθητική και η ιδιοκτήτρια, η ντόνα Ρόζα, δείχνει πρόθυμη να βοηθήσει το νεαρό δημοσιογράφο. Είναι εκείνη που θα μεσολαβήσει προκειμένου ο Μανόλο να δώσει την πρώτη συνέντευξη για το ακέφαλο πτώμα. Καθώς η ιστορία γίνεται ολοένα και πιο γνωστή ο Φιρμίνου θα αρχίσει να δέχεται ανώνυμα τηλεφωνήματα με λεπτομέρειες σχετικές με το έγκλημα. Τα ανώνυμα τηλεφωνήματα θα αποκτήσουν υπόσταση όταν ο ανώνυμος πληροφοριοδότης  δεχτεί να μιλήσει στο δημοσιογράφο και να του αποκαλύψει σημαντικά στοιχεία για την υπόθεση. Η συνάντησή του με τον δικηγόρο, γνωστού με το παρατσούκλι Λότον, θα αλλάξει τον τρόπο δράσης του και θα επηρεάσει την εξέλιξη της ιστορίας.
Το βιβλίο αυτό του Αντόνιο Ταμπούκι απασχόλησε τη σημερινή συνάντηση της λέσχης μας. Κοινή διαπίστωση όλων των μελών ήταν ότι το βιβλίο ήταν εξαιρετικό, διαβαζόταν μονορούφι και ήταν πολύ επίκαιρο παρά το γεγονός ότι γράφτηκε πολλά χρόνια πριν.
 Στην Κατερίνα άρεσαν οι ρεαλιστικές περιγραφές των επιμέρους σκηνών –π.χ. η σκηνή συνάντησης του Φιρμίνο στο πάρκο με τον φίλο του Νταμεσένου και η περιγραφή του τοπίου και των ανθρώπων  ( ο ηλικιωμένος κύριος που γυμνάζεται , η κυρία που κάνει τη βόλτα της και πιάνει τη συζήτηση μαζί του) . Επιπλέον ο συγγραφέας δίνει πολλές πληροφορίες για πρόσωπα και ονόματα (Ζουαντό, Ληναίος) μέσα από τις συζητήσεις του Φιρμίνο με τον Λότον και οι πληροφορίες αυτές δεν δίνονται με διδακτικό τόνο. Ενδιαφέρον το συγγραφικό εύρημα της παράθεσης των συνεντεύξεων που πήρε ο Φιρμίνου και δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα του που δίνουν ζωντάνια και αμεσότητα στο κείμενο. Η άποψη της Κατερίνας ήταν ότι ο δικηγόρος αποτελεί μια περσόνα του συγγραφέα , είναι το πρόσωπο που υιοθετεί ο συγγραφέας για να εκφράσει όλες τις δικές του απόψεις.
Η Αρετή αναφέρθηκε στην εξαιρετική μετάφραση και σε αυτό συμφωνήσαμε όλα τα μέλη. Η υπόθεση του βιβλίου είναι ρεαλιστική και το κείμενο είναι ζωντανό-μοιάζει να γράφτηκε σήμερα. Η αναφορά στο ρόλο της κουτσομπολίστικης εφημερίδας – θέματα όπως οι δολοφονίες είναι προϊόντα προς πώληση στο ευρύ κοινό, γι αυτό και παρουσιάζονται με κάθε λεπτομέρεια όσο ανατριχιαστική κι αν είναι αυτή (φωτογραφίες του ακέφαλου πτώματος)- καθώς και στη διαφθορά των αστυνομικών (συγκάλυψη της υπόθεσης με κάθε δυνατό τρόπο, προσπάθεια για την αθώωση των εμπλεκόμενων) αποτελούν βασικά θέματα που θίγει ο συγγραφέας.
Η Ιωσηφίνα αναφέρθηκε στο ότι τα πρόσωπα που συναντάμε στο βιβλίο είναι πρόσωπα της καθημερινότητας (δημοσιογράφος, η ντόνα Ρόζα, ο δημοσιογράφος, οι αστυνομικοί) καθώς και στο ότι η αστυνομική υπόθεση αποτέλεσε μια αφορμή για τον Ταμπούκι να αναφερθεί στα θέματα που ήθελε( βασανιστήρια, πολιτικές ιδέες, αναφορά στο δικαστικό σύστημα).

Η Αποστολία πρόσθεσε ότι το βιβλίο είχε και χιούμορ,  ενώ η ροή του λόγου κέρδιζε τον αναγνώστη και δεν του επέτρεπε να το αφήσει από τα χέρια του. Εντύπωση της έκανε η πατρική φιγούρα του δικηγόρου και η επίδραση που άσκησε στο νεαρό δημοσιογράφο. Παρατηρήσαμε όλοι την αλλαγή του Φιρμίνου- από τον τρόπο γραφής του έως και τον τρόπο που αντιμετώπιζε τις καταστάσεις. Ο Φιρμίνου ωριμάζει μετά το συμβάν και ο καταλύτης γι αυτή την αλλαγή είναι ο Λόουτον. Οι συζητήσεις των δύο περιέχουν πολλές ιδέες προς συζήτηση και επιπλέον θέτουν το θεωρητικό υπόβαθρο του βιβλίου.
Και η Μαρία συμφώνησε ότι το βιβλίο διαβαζόταν με  ευκολία και η εναλλαγή του διαλόγου με την αφήγηση ήταν από τα πλεονεκτήματα της συγγραφικής γραφής.
Καταλήξαμε λοιπόν στο ότι το παρόν βιβλίο μας άφησε εξαιρετικές εντυπώσεις και συμφωνήσαμε ότι μάλλον πρέπει να διαβάσουμε και κάποιο ακόμα του Αντόνιο Ταμπούκι!
Γιώτα Κεφαλά