Δευτέρα 12 Νοεμβρίου 2012

Ταξίδι στην άκρη της νύχτας


Το «Ταξίδι στην άκρη της νύχτας» αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, ένα σημαντικό δείγμα της συγγραφικής δράσης του Σελίν.

Από τις πρώτες κιόλας σελίδες του βιβλίου μεταφερόμαστε στη φρίκη των χαρακωμάτων του Α΄ παγκοσμίου πολέμου. Ο κεντρικός ήρωας της ιστορίας, ο Φερδινάνδος, ένας Γάλλος στρατιώτης, αδυνατώντας να κατανοήσει τη φρίκη που βιώνει γύρω του παύει από την πρώτη στιγμή να θεωρεί ως εχθρούς του μόνο τους Γερμανούς, αλλά και τον καθένα που συμβάλλει με κάθε τρόπο στη συνέχεια αυτής της τρέλας. Η λογική του, τελείως διαφορετική από αυτή των υπολοίπων, τον μετατρέπει σε ένα τραγικό πρόσωπο.

Σε κάποια από τις αποστολές που του αναθέτουν συναντάει έναν άλλον φυγά της πραγματικότητας, τον Ροβινσώνα, έναν ήρωα που θα μπορούσε να πει κανείς ότι λειτουργεί σαν Alter ego του πρωταγωνιστή. Η λήξη του πολέμου βρίσκει τον Φερδινάνδο σε μια αφρικανική γαλλική αποικία όπου η φρίκη εδώ αλλάζει πρόσωπο και μετατρέπεται σε εκμετάλλευση και σε απόλυτη εξαθλίωση των ανθρώπων.  Αρνούμενος να συμμετάσχει και αυτή τη φορά με οποιονδήποτε τρόπο σε αυτά που συμβαίνουν γύρω του δεν έχει άλλη επιλογή από το να πάρει πάλι το δρόμο για αναζήτηση νέας τύχης...

Η Αμερική με τα μεγάλα κτίρια δεν τον θαμπώνει. Τον απογοητεύει ο τρόπος ζωής. Δεν  θέλει να γίνει μέρος αυτής της μηχανής που συνθλίβει τους ανθρώπους και επιστρέφει στη Γαλλία να τελειώσει τις σπουδές του στην ιατρική.Του δίνεται έτσι η δυνατότητα να αποκτήσει χρήματα μα πάντα υπάρχει μια εσωτερική συστολή που τον εμποδίζει, όπως ο ίδιος λέει «θέλει  θράσος να ζητήσεις χρήματα από κάποιον που είναι στα τελευταία του..»

Η τραγικότητα στην ιστορία του Φερδινάνδου έγκειται στην αδυναμία του να κάνει οτιδήποτε για να αλλάξει τον κόσμο. Ο κόσμος γύρω του είναι άκαμπτος, σκληρός, δεν έχει επιλογή, μέσα εκεί πρέπει να πορευτεί...

Όλο το έργο είναι μια συνεχή καταγγελία ενάντια στο παράλογο του πολέμου, στην αποικιοκρατία, στις ψεύτικες ανθρώπινες σχέσεις, στην εκκλησία. Κανείς δε μένει αλώβητος από αυτή την κριτική κι αυτό κάνει το βιβλίο πάντα επίκαιρο κι ενδιαφέρον.

Η ανάγνωση μπορεί να «βαραίνει» εξαιτίας όλων των δυσάρεστων καταστάσεων που περιγράφονται, αποτέλεσε όμως σίγουρα μια καλή επιλογή από τη λέσχη μας!

                                                                  Νίκος Ξενοκώστας