Τετάρτη 25 Μαρτίου 2009

21 Μαρτίου: συνάντηση της λέσχης

Σήμερα ξεφύγαμε κάπως από τα καθιερωμένα και συμμετείχαμε στην εκδήλωση που οργάνωσε η Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κω για την Παγκόσμια ημέρα ποίησης με αφιέρωμα στο Γιάννη Ρίτσο.

Η εκδήλωση ήταν πολύ καλά οργανωμένη. Ξεκίνησε με την προβολή ενός σύντομου ντοκιμαντέρ για την ζωή του ποιητή και συνεχίστηκε με την αφήγηση των σημαντικότερων στιγμών της ζωής του από την κ. Καραγιάννη, καθηγήτρια στο 1ο Λύκειο Κω. Η αφήγηση διακοπτόταν σε συγκεκριμένα σημεία και μαθητές λυκείου διάβαζαν αποσπάσματα ή ολόκληρα ποιήματα του Ρίτσου. Στη συνέχεια δυο κορίτσια έπαιξαν και τραγούδησαν στίχους του Ρίτσου, μελοποιημένους από τον Θεοδωράκη.

Η μικρή διάρκεια της εκδήλωσης μας άφησε λίγο χρόνο για να πάμε για καφέ όλοι μαζί.

Περάσαμε μια ωρίτσα πολύ ευχάριστη. Δεν μιλήσαμε για το βιβλίο του μήνα (Ο οστεοφύλαξ) αναβάλλοντας την συζήτηση για την επόμενη συνάντηση, συζητήσαμε όμως πρώτα αρκετά περί ανέμων και υδάτων, και στη συνέχεια για κάποια «οργανωτικά θέματα» της Λέσχης μας όπως:

να καθορίσουμε ένα καλύτερο τρόπο επιλογής των βιβλίων μας,

να οργανώνουμε κάποια εκδηλωσούλα που και που,

να καλέσουμε κάποιο συγγραφέα να μας μιλήσει, αφού η πρώτη μας εμπειρία με τον κ. Μίγγα μας άρεσε πολύ.

Η επόμενη συνάντησή μας θα γίνει στις 4 Απριλίου και λόγω του μικρού χρονικού περιθωρίου δεν θα έχουμε κανένα βιβλίο για ανάγνωση. Θα μιλήσουμε όμως για το έργο του Μάριου Μιχαηλίδη, και επίσης το κάθε μέλος θα ετοιμάσει μια «συγγραφοπαρουσίαση» για να γνωρίσουμε τους συγγραφείς που ο καθένας μας αγαπά.

giuseppina


Τρίτη 24 Μαρτίου 2009

21/3 ημέρα ποίησης: Τάσος Λειβαδίτης


Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος

του






Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα ματώσουν απ' τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται στην νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω απ΄τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν' αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ' απαρνηθείς την λάμπα σου και το ψωμί σου
θ' απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις και ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο ν' ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ, να κοιτάς εν' άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμμένος πάνω απ΄ το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
να την ακούς να λεει τα όνειρα της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τ' αποχαιρετήσεις όλ' αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου, για όλα τ' άστρα, για όλες τις λάμπες και για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη, τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ' το τετραγωνικό μέτρο του κελιού σου
θα συνεχίζεις το δρόμο σου πάνω στη γη.
Κι όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελιού σου με το δάχτυλο
απ' τ' άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν' ασπρίζουν τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
αφού όλο και νέοι αγώνες θ' αρχίζουμε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό γράμμα στη μάνα σου
θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ' αρχικά του ονόματός σου και μια λέξη: Ειρήνη
σα νάγραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ' ολάκερο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ' την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν' ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.






giuseppina

Δευτέρα 23 Μαρτίου 2009

21/3 ημέρα ποίησης: Ερωτόκριτος


Το άγαλμα του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας, στην πλατεία Κορνάρου στο Ηράκλειο της Κρήτης. Το άλογο και ο Ερωτόκριτος φαίνονται να "κινούνται". 




ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ

ΕΡΩΤΙΚΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ 17ου ΑΙΩΝΑ
(Σε κρητική διάλεκτο)

Ποιητής : ΒΙΤΣΕΝΤΖΟΣ ΚΟΡΝΑΡΟΣ

Ο βασιλιάς Ηράκλης παντρεύεται την Αρτέμη


Ξετελειωμένος βασιλιός κι άξος σε πάσα τρόπο,
Που οι εμιλιές του ήσα σκολειό και νόμος των ανθρώπω.
Μικρούλης επαντρεύτηκε κ’ εσυντροφιάστη ομάδι
Με ταίρι που ποτέ κιανείς δεν τού ΄βρισκε ψεγάδι.
Αρτέμη την ελέγασι τη ρήγισσαν εκείνη
άλλη κιαμιά στη φρόνεψη δεν ήτο σαν αυτείνη.

Αγαπημένο αντρόγυνο ήτονε πλια παρ’ άλλο
και μόνον ένα λογισμόν είχαν πολλά μεγάλο,
γιατί ‘σα χρόνους ανταμώς και τέκνα δεν εκάμα
σ’ έγνοια μεγάλη και βαρά τσ’ έβανε τέτοιο πράμα.

Περνούν οι χρόνοι κι οι καιροί και η ρήγισσα εγαστρώθη
Κι ο ρήγας απ’ το λογισμό και βάρος ελυτρώθη.
Μια θυγατέρα ήκαμε πού ‘φεξε το παλάτι
Κείνη την ώρα που η μαμμή στα χέρια την εκράτει.

Έτσι γεννήθηκε η Αρετούσα.
Χαριτωμένο θηλυκό τως τό ‘καμεν η φύση
κ’ ίσα τση δεν ευρίσκετο σ’ Ανατολή και Δύση.
Κι ωσά βασίλισσας παιδί και ρήγα θυγατέρα,

Πόθο μεγάλον ήβανε στο γράμμα νύκτα μερα.

Ο βασιλιάς Ηράκλης είχε ξεχωρίσει απ’ τους συμβουλάτορές του τον Πεζόστρατο, ο οποίος είχε γιο τον Ερωτόκριτο.

Ήτονε δεκοχτώ χρονώ, μά ’χε γερόντου γνώση
Οι λόγοι του ήσανε θροφή κι η ερμηνειά του βρώση
και τ’ όνομα του νιούτσικου Ρωτόκριτον ελέγα
ήτονε τσ’ αρετής πηγή και τσ’ αρχοντιάς η φλέγα.
Κι όλες τσι ΄χαρες π’ ουρανοί και τ’ ¶στρη εγενήσσα,
μ’ όλες τον εμοιράνασι, μ’ όλες τον εστολίσα.


Ο Ερωτόκριτος και η Αρετούσα ερωτεύονται. Οι γονείς της όμως φέρνουν αντιρρήσεις για τον γάμο αυτό και ο βασιλιάς εξορίζει τον Ερωτόκριτο και φυλακίζει την κόρη του έως ότου αυτή αλλάξει γνώμη.

Πέντε χρόνια μετά, η Αρετούσα είναι ακόμη φυλακισμένη. Ο Ερωτόκριτος έχει επιστρέψει κρυφά και μεταμφιεσμένος, για να υπερασπιστεί την πατρίδα του σε μια δύσκολη στιγμή της. Ο βασιλιάς αναγνωρίζει την προσφορά του άγνωστου και δέχεται να του δώσει την κόρη του Αρετούσα για σύζυγο. Ο Ερωτόκριτος φανερώνεται και η ιστορία αποκτά το αναμενόμενο αίσιο τέλος.

Αγαπημένο αντρόγυνο σα τούτο δεν εφάνη
Μουδ’ έτοιο καλορίζικο, χαιράμενο στεφάνι.
Πλια ζήσαν κ’ εγεράσασι παρά που δίδει η φύση
Καλή καρδιά τους έθρεφε σαν το δεντρόν η βρύση.
Εκάμασι παιδόγγονα κι όλα εγενήκαν πλούσα
Και μάνα και κερά λαλά εγίνη η Αρετούσα. (λαλά = γιαγιά)

Συμπέρασμα :
Για τούτου όπου ‘ναι φρόνιμος, μηδέ χαθή στα πάθη
Το ρόδο κι όμορφος αθός γεννάται μες στ’ αγκάθι.

Στο τέλος ο ποιητής δίνει στοιχεία για τον εαυτό του.

Θωρώ πολλούς και πεθυμούν κ’ έχω το γροικημένα
Να μάθουν τις εκόπιασεν εις τ’ απανωγραμμένα.
ΒΙΤΣΕΝΤΖΟΣ είν’ ο ποιητής και στη γενιά ΚΟΡΝΑΡΟΣ
Που να βρεθή ακριμάτιστος, σα θα τον πάρη ο Χάρος.
Στη Στείαν εγεννήθηκε, στην Στείαν ενεθράφη,
Εκεί ‘ καμε κ’ εκόπιασεν ετούτα που σας γράφει.
Στο Κάστρον* επαντρεύτηκε σαν αρμηνεύγει* η φύση,
Το τέλος του έχει να γενεί όπου ο Θεός ορίση.

αρμηνεύγει = συμβουλεύει, υποδεικνύει
Κάστρο = Ηράκλειο Κρήτης

Μαρκέλα 



Σάββατο 21 Μαρτίου 2009


Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2009

Η 21η Μαρτίου σηματοδοτεί την έναρξη της Άνοιξης (Εαρινή Ισημερία) και για το λόγο αυτό έχει οριστεί Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης.Στο πλαίσιο του εορτασμού το Μουσείο Μπενάκη, ακολουθώντας μια γόνιμη πρόταση της Αγγελικής Κώττη, αποφάσισε να αφιερώσει την εφετινή εκδήλωση στον Ποιητή της Ρωμιοσύνης, δεδομένου ότι το 2009 έχει ανακηρυχθεί επίσημα και «Έτος Γιάννη Ρίτσου». Αλλά, επιπλέον, αποφάσισε να «εμπιστευτεί» την εκδήλωση σε ανθρώπους που ελπίζουμε όλοι και θα θέλαμε να είναι οι πραγματικοί αναγνώστες της ποίησης: στα παιδιά. Η πρόσκληση που απηύθυνε το Μουσείο Μπενάκη σε δύο σχολεία που διαθέτουν blog, στο 6ο Λύκειο Καλλιθέας και το 10ο Λύκειο Πειραιά, και έχουν επιδείξει ένα ενδιαφέρον για το έργο του Γιάννη Ρίτσου, συνάντησε θετικότατη ανταπόκριση: μαθητές και των δύο σχολείων δούλεψαν με κέφι και αφιέρωσαν πολύ χρόνο για να καταλάβουν τον ποιητή, να αισθανθούν τον πολίτη και κατανοήσουν το έργο του Γιάννη Ρίτσου και να στήσουν μία παράσταση με τίλτο «Να είσαι ήλιος, να χαρίζεις φως».

Για περισσότερες πληροφορίες http://www.benaki.gr/index.asp?lang=gr&id=203000001&sid=751

Γιώτα

Επίσκεψη του Δημήτρη Μίγγα στη Λέσχη



«Η ζωή του συγγραφέα είναι ένα σπίτι που το κατεδαφίζεις και με τα υλικά της κατεδάφισης φτιάχνεις ένα βιβλίο».
Με αυτά τα λόγια περιέγραψε στα μέλη της Λέσχης Ανάγνωσης Κω ο συγγραφέας Δημήτρης Μίγγας τη διαδικασία της συγγραφής, όπως την έχει βιώσει ο ίδιος.Μας επισκέφθηκε, μετά από πρόσκλησή μας, στο χώρο συναντήσεων της Λέσχης την Πέμπτη 12 Μαρτίου, το απόγευμα και είχαμε τη χαρά να τον γνωρίσουμε από κοντά, να του θέσουμε ερωτήσεις και προβληματισμούς μας και να ανταλλάξουμε απόψεις και σκέψεις, συνοδεία εύγευστου κρασιού και εκλεκτών εδεσμάτων που είχαμε ετοιμάσει.
Από τις πρώτες ερωτήσεις που δέχτηκε ήταν γιατί κάποια θέματα τείνουν να επαναλαμβάνονται στα βιβλία του, στην οποία μας απάντησε ότι πρόκειται για ζητήματα που τον σημάδεψαν, τον προβλημάτισαν ή τον άγγιξαν και για τόπους που σημαίνουν κάτι για εκείνον. Η συνομιλία νεκρών με ζωντανούς, λόγου χάρη, κυριαρχεί στα βιβλία του Των κεκοιμημένων και Σπάνια χιονίζει στα νησιά, ενώ τη συναντάμε και στο τέλος στην Τηλέμαχου Οδύσσεια. Άλλα κοινά μοτίβα στα έργα του είναι η θάλασσα, τα ταξίδια σε μακρινά μέρη, το ποδόσφαιρο, και η συχνή εμφάνιση χαρακτήρων όπως ο δάσκαλος, ο συγγραφέας του χωριού ή του νησιού, οι φιλαρμονικές κ.λπ.
Συνήθως, ένα πραγματικό περιστατικό γίνεται η αφορμή μόνο για να ξεκινήσει μια ιστορία, το μασούρι γύρω από το οποίο εκείνος θα τυλίξει στη συνέχεια την κλωστή του βιβλίου. Ενδεικτικά ανέφερε ότι η ιδέα για την Τηλέμαχου Οδύσσεια γεννήθηκε όταν πριν χρόνια είδε κάποιον συγχωριανό του να τρέχει σε μια πλαγιά μαζεύοντας τα στραγάλια που του είχαν πέσει. Αυτή την εικόνα την κουβαλούσε στο μυαλό του αρκετό καιρό ώσπου ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να την κάνει διήγημα και να τη δημοσιεύσει. Ο ήρωάς του ωστόσο, ο Τηλέμαχος, συνέχιζε να τον «καταδιώκει» και έτσι έγραψε και άλλες, πάρα πολλές ιστορίες γύρω από τον συγκεκριμένο χαρακτήρα, οι καλύτερες από τις οποίες αποτέλεσαν τελικά το βιβλίο που έχουμε πια εμείς στα χέρια μας.

Πολύ συχνά οι χαρακτήρες των έργων του συγκεντρώνουν χαρακτηριστικά ή υιοθετούν συμπεριφορές ανθρώπων που είναι υπαρκτοί στη ζωή του. Κάποιες φορές μάλιστα ο συγγραφέας ξεκινά «δανείζοντας» το αληθινό όνομα ενός οικείου του προσώπου σε κάποιον χαρακτήρα και το αντικαθιστά με ένα φανταστικό αρκετά αργότερα, όταν πια ο εν λόγω χαρακτήρας έχει αποκτήσει δική του πνοή και προσωπικότητα.
Παρεμβαίνουν οι προσδοκίες των αναγνωστών στην εξέλιξη της πλοκής των έργων του Δημήτρη Μίγγα; «Ο συγγραφέας χάθηκε», μας απάντησε, «όταν αρχίζει να λοξοκοιτάει τον αναγνώστη ή τον κριτικό». Ο ίδιος θέλει επιρροές του να είναι μόνο τα βιώματα και τα διαβάσματά του, ιδιαίτερα οι αγαπημένοι του συγγραφείς και ποιητές όπως οι N. Καζαντζάκης, M. Αναγνωστάκης, Γ. Σεφέρης, T. S. Elliot, Edgar Allan Poe και πάνω απ’ όλους ο Jorge Luis Borges για τον μαγικό ρεαλισμό του. Παραδέχτηκε πως διαβάζει πια όχι ως ξένοιαστος αναγνώστης αλλά ως υποψιασμένος συγγραφέας, ψάχνοντας δηλαδή στα έργα άλλων αρετές που και εκείνος θα υιοθετήσει ή λάθη που θα προσπαθήσει ν’ αποφύγει.
Θεωρεί την ποίηση ανώτερη μορφή λογοτεχνικού λόγου γιατί απαιτεί τη συμπύκνωση νοημάτων και ιδεών σε μικρές φόρμες. Ο ίδιος έχει δοκιμαστεί στο συγκεκριμένο είδος από την αρχή κιόλας της συγγραφικής του καριέρας, αφού με την ποίηση πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα (Αγκαλιάζεις τον άνθρωπο αν αγγίξεις τη θάλασσα, εκδόσεις Εντευκτηρίου, Θεσσαλονίκη 1995). Σε ποιο είδος όμως πιστεύει ο ίδιος ότι τα καταφέρνει καλύτερα; Νιώθει άνετος με όλα τα είδη, απαντά, αν και οι κριτικές λένε ότι το διήγημα τού πηγαίνει περισσότερο.
Στην ερώτηση αν θα επιθυμούσε να δει μεταφερμένο στον κινηματογράφο το Τηλέμαχου Οδύσσεια ή κάποιο άλλο από τα έργα του που ομολογουμένως προσφέρονται από άποψη πλοκής, αντέτεινε ότι φυσικά η μεγαλύτερη χαρά κάθε συγγραφέα είναι να γίνεται γνωστός για τα βιβλία του και να τα ζητούν για μετάφραση και εκδοτικοί οίκοι άλλων χωρών. Αν όμως μια ταινία μπορεί να γίνει η κερκόπορτα απ’ όπου πρέπει να περάσει ένα έργο του για να γίνει ευρύτερα γνωστό τότε δεν λέει όχι. Προσφάτως, μάλιστα, υπέγραψε συμφωνία με το Ινστιτούτο Καταλανικού Κινηματογράφου (ICC) για τηλεοπτική μεταφορά σε μίνι σειρά του βιβλίου του Στα ψέματα παίζαμε.
Όσο για τις συγγραφικές του συνήθειες, μας είπε ότι γι’ αυτόν η διαδικασία της συγγραφής έχει πολλά στάδια, με πρώτο την καταγραφή της ιστορίας του στο χαρτί. Από εκεί στον υπολογιστή όπου και θα το επεξεργαστεί περαιτέρω, αφήνοντας ελεύθερους τους χαρακτήρες των έργων του ν’ αποφασίσουν για τη συνέχεια της πλοκής και το τέλος της ιστορίας.
Ο Δημήτρης Μίγγας γράφει μόνο όταν έχει κάτι ουσιαστικό να πει ή όταν κάτι τον βασανίζει και όχι καταναγκαστικά ή κατόπιν πίεσης από άλλους παράγοντες. «Για μένα προτεραιότητα έχει η ζωή», μας είπε. «Άλλωστε, από πού ν' αντλήσει κανείς την πρώτη ύλη για τα βιβλία του, αν όχι από την ίδια τη ζωή; Έχει συμβεί να με πάρουν τηλέφωνο να πάμε για ούζα βράδυ και ενώ είχα απλώσει τα χαρτιά μου για να δουλέψω, τα παράτησα όπως ήταν και προτίμησα, φυσικά, να βγω. Όταν περνάω καλά, όταν ερωτεύομαι, θέλω να το ζήσω, δεν σκέφτομαι ότι εκείνη τη στιγμή θα έπρεπε να γράφω…»



Αποστολία

Παρασκευή 20 Μαρτίου 2009



21 Μαρτίου , Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

Το πρόβλημα με τις αντωνυμίες

Λέμε εμείς κι εννοούμε εγώ
λέμε εσείς κι εννοούμε εγώ
λέμε αυτός κι εννοούμε πάλι εγώ.
Στην ουσία μόνο με το εγώ
μπορούμε να εννοήσουμε
κάποιον άλλο.

Τίτος Πατρίκιος

Παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού

(http://www10lykeiopeiraia.blogspot.com/)


Πέμπτη 19 Μαρτίου 2009





Συνέντευξη του Ντέιβιντ Κόνολι


Οι Ελληνες ποιητές βρήκαν το ιρλανδικό τους DNA

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

Ο ιρλανδικής καταγωγής διακεκριμένος μεταφρασεολόγος-μεταφραστής Ντέιβιντ Κόνολι αποτελεί μια συγκινητική περίπτωση για τα ελληνικά γράμματα. Ανθρωπος σεμνός -επιμένει να δηλώνει «ακόμα μαθητευόμενος»- αποφάσισε πριν από 30 χρόνια να γίνει Ελληνας πολίτης και να αφοσιωθεί στη μετάφραση της ελληνικής γλώσσας, εστιάζοντας στη δυσκολότερη εκδοχή της: την ποίηση. Ελάχιστη ηθική ανταμοιβή στον εγκυρότερο μεταφραστή της ελληνικής λογοτεχνίας στα αγγλικά, το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης του 2008 για το «Ωραίος σαν Ελληνας / The Beauty of a Greek» του Εγγονόπουλου (εκδόσεις «Υψιλον»). Πρόσφατα έγινε τακτικός καθηγητής Θεωρίας και Μεθοδολογίας της Μετάφρασης στο Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας του Αριστοτελείου.
- Πώς ξεκινά το μεγάλο πάθος σας για την ελληνική γλώσσα;
«Η γλώσσα είναι κάτι που ανέκαθεν μ'απασχολεί πολύ. Σιγά σιγά, καθώς από έφηβος ερχόμουν στην Ελλάδα για διακοπές, φούντωσε το ενδιαφέρον μου για τη χώρα».
- Αυτό δεν προεξοφλούσε όμως τη βαθιά «βουτιά» σας στην ελληνική γλώσσα;
«Η ελληνική γλώσσα έχει μια μαγεία. Με συνάρπαζε ακόμη κι όταν δεν την ήξερα».
- Η πρώτη σας μεταφραστική απόπειρα ποια ήταν;
«Οσο ήμουν ακόμα φοιτητής στην Αγγλία και σπούδαζα αρχαία ελληνικά προσπάθησα, με όλο το θράσος, να μεταφράσω το "Η δυστυχία τού να είσαι Ελληνας" του Νίκου Δήμου. Ομως, η πρώτη επαγγελματική μου ενασχόληση ήταν μια ανθολογία ποιημάτων του Νικηφόρου Βρεττάκου».
- Δεν ήταν αλαζονικό να θέλετε από την αρχή να μεταφράσετε ποίηση;
«Ηταν. Αλλά η ποίηση με... ενεργοποίησε. Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι το ελληνικό μυθιστόρημα είναι αντάξιο της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Δεν ήταν πάντα έτσι. Κυρίως στον 20ό αιώνα η ποίηση υπερέχει της ελληνικής πεζογραφίας».
- Οι δυσκολίες, οι ιδιαιτερότητες της ελληνικής γλώσσας στη μετάφρασή της ποιες είναι;
«Είναι ένα τεράστιο ζήτημα. Η απάντηση είναι τα μαθήματα που κάνω στο πανεπιστήμιο. Γιατί, δυστυχώς, για πάρα πολλά χρόνια η μετάφραση θεωρούνταν κάτι εύκολο, από την άποψη ότι όποιος ξέρει μια ξένη γλώσσα κι έχει ένα λεξικό μπορεί να μεταφράσει -υπάρχουν όμως άνθρωποι εντελώς δίγλωσσοι που δεν είναι καλοί μεταφραστές. Και γι' αυτό το λόγο πάντοτε οι μεταφραστές δεν είχαν κύρος, ούτε αμείβονταν καλά. Οταν μάλιστα μιλάμε για τη λογοτεχνική μετάφραση, πέρα από την άριστη γνώση των γλωσσών, πρέπει να ξέρεις πολύ καλά και τους δύο πολιτισμούς, καθώς ένα λογοτεχνικό κείμενο δεν είναι συνήθως δηλωτικό. Είναι υποδηλωτικό και πολλές από τις συνδηλώσεις βγαίνουν από τις πολιτισμικές αναφορές. Αν δεν έχεις βαθιά γνώση του πολιτισμού δεν μπορείς να πιάσεις τα λεπτότερα νοήματα ενός λογοτεχνικού κειμένου. Νομίζω λοιπόν ότι το ιρλανδικό DNA μου με έσωσε».
- Γιατί το λέτε αυτό;
«Ο κέλτικος λαός έχει πολλές συγγένειες με τον ελληνικό, κυρίως στην ψυχοσύνθεση -αυτό βγαίνει και στη λογοτεχνία. Ο ιρλανδικός λαός γλεντάει και πίνει, τραγουδά και τους καημούς και τις χαρές. Η τρέλα είναι τρόπος ζωής. Οπως, δηλαδή, και στους Ελληνες».
- Το δυσκολότερο έργο που μεταφράσατε, ο δυσκολότερος δημιουργός ποιος είναι;
«Εχω μεταφράσει περίπου 35 έργα Ελλήνων ποιητών και πεζογράφων κι ένα πράγμα μπορώ με βεβαιότητα να πω: δεν υπάρχει εύκολη μετάφραση. Ακόμη και τα αστυνομικά μυθιστορήματα του Μάρκαρη, που έχουν μια στρωτή γλώσσα, δεν είναι απλά. Πάντοτε, όμως, η ποίηση ενέχει περισσότερες δυσκολίες. Και από τους ποιητές που έχω μεταφράσει μάλλον ο Ελύτης είναι ο δυσκολότερος. Γιατί είναι γλωσσοπλάστης. Είναι ποιητής της γλώσσας κι όχι της αφηγηματικότητας. Οπως και η Δημουλά. Οι πιο δύσκολα μεταφραζόμενοι ποιητές».
- Συνεργαστήκατε με τον Ελύτη στενά για τη μετάφραση του έργου του. Είχε συγκεκριμένες απαιτήσεις;
«Μου έλεγε "να μεταφράζεις ελεύθερα, φτάνει να ηχεί σωστά". Με όλους τους ποιητές που έχω μεταφράσει συνεργάστηκα στενά. Απορώ με τους μεταφραστές που ζουν στο εξωτερικό και μεταφράζουν ποιητές με τους οποίους δεν επικοινωνούν ποτέ. Εχω συνεργαστεί και με τον Βρετάκο, τη Δημουλά, τον Κυριάκο Χαραλαμπίδη... Ο μόνος με τον οποίο δεν συνεργάστηκα, γιατί είχε πεθάνει, είναι ο Εγγονόπουλος. Και το βιβλίο αυτό πήρε το Κρατικό Βραβείο. Δεν ξέρω αν αυτό σημαίνει κάτι».
- Από τους πεζογράφους;«Πολύ δύσκολη ήταν η γλώσσα στο "Βιβλίο καλούμενο ερωτικό" του Γιώργη Γιατρομανωλάκη. Συνδύαζε ένα ιδίωμα του 17ου αιώνα με μια δόση κρητικής διαλέκτου. Δύσκολο εγχείρημα ήταν και η μετάφραση του Παπαδιαμάντη, λόγω των διαφορετικών επιπέδων της γλώσσας -διάλεκτος της Σκιάθου, απλή δημοτική, εκκλησιαστική γλώσσα και καθαρεύουσα. Επρεπε σε μια αγγλική γλώσσα, που δεν έχει αντίστοιχα ιδιώματα ή φάσεις, να βρω αντιστοιχίες. Πολύ οδυνηρή εργασία».
- Πόσο μάλλον που ο κόπος αυτός δεν θα αμειφθεί ποτέ.
«Δεν μπορείς να ζήσεις απ' τη μετάφραση της ποίησης. Και φέρνω ένα παράδειγμα: την "Οξώπετρα" του Ελύτη τη μετέφραζα με τη βοήθεια του ποιητή περισσότερο από 3 χρόνια. Πώς να αμειφθείς; Η μετάφραση της ποίησης είναι έργο αγάπης. Ενός μυθιστορήματος είναι περισσότερο επαγγελματική δουλειά και αμείβεται καλύτερα. Οπότε μπορείς να ζεις μεταφράζοντας μυθιστορήματα. Εγώ που μεταφράζω περισσότερο ποίηση, δεν θα μπορούσα να ζήσω. Γι' αυτό και δέκα χρόνια δούλευα στο Βρετανικό Συμβούλιο στην Αθήνα. Μετά άρχισε η πανεπιστημιακή καριέρα μου, στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο για έξι χρόνια, στο Καποδιστριακό και τα τελευταία έξι χρόνια στο Αριστοτέλειο».

Κανείς δεν βγαίνει στους δρόμους για τη χαμένη μας πνευματικότητα
Πώς βλέπετε την Ελλάδα και τους Ελληνες σήμερα;
«Επειτα από τριάντα χρόνια, προφανώς δεν βλέπω τους Ελληνες με τα παρθένα αλλά ούτε και τα αθώα μάτια ενός ξένου. Η μοίρα μου έχει προ πολλού ταυτιστεί με τη χώρα και τους κατοίκους της· που θα πει ότι σε καθημερινή βάση στενοχωριέμαι, απελπίζομαι και αγανακτώ, όπως κάθε ευαίσθητος, σκεπτόμενος και ταλαιπωρημένος πολίτης, με την ανθρώπινη και κοινωνική κατάντια που παρατηρώ: τον ατομικισμό, την αδιαφορία, την ιδιοτέλεια. Ζούμε σε μια εποχή ζοφερή, μια εποχή παρακμής και κινδυνεύουμε να ξαναπεράσουμε σε έναν καινούργιο μεσαίωνα. Βλέπουμε ανθρώπους να βγαίνουν στους δρόμους για τη χαμένη τους ευμάρεια ή έστω τη χαμένη προοπτική ευμάρειας, αλλά κανείς δεν διαμαρτύρεται για τη χαμένη του πνευματικότητα, την πρωτοφανή ηθική και πνευματική κρίση που περνάμε».

(ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 19/03/2009, http://www.enet.gr/online/online_text/c=113,id=86375828,94126868)






Γιώτα

Κυριακή 15 Μαρτίου 2009

ΑΡΓΥΡΗΣ ΧΙΟΝΗΣ "ΤΟ ΟΡΙΖΟΝΤΙΟ ΥΨΟΣ"



(http://lykeio6o.blogspot.com/2009/03/blog-post_10.html)

Διαβάσαμε από τις εκδόσεις Κίχλη το καλαίσθητο βιβλιαράκι του Αργύρη Χιόνη " ΤΟ ΟΡΙΖΟΝΤΙΟ ΥΨΟΣ" και άλλες αφύσικες ιστορίες", δεκατρείς μικρές ιστορίες που ακροβατούν ανάμεσα στο θυμοσοφικό, το γλυκόπικρο, το παιγνιώδες. Παραμύθια ή σαν παραμύθια, με το απαραίτητο επιμύθιο στο τέλος, σμιλεμένα με προσοχή και μεράκι.
Ο ίδιος ο συγγραφέας, είχε σημειώσει για τη συγγραφή τους, στο lifo.gr" (…)αποφάσισα ότι χρειαζόμουν μιαν αναψυχή. Δεν ξέρω αν αυτό οφείλεται στον παλιμπαιδισμό της ηλικίας (κοντεύω να κλείσω τα εξήντα έξι), αλλά, ξαφνικά, ένιωσα τη βαθύτατη ανάγκη για παραμυθία, για παρηγοριά. Εκεί επάνω ξανάρθανε στη σκέψη μου οι στίχοι του Σεφέρη (Τελευταίος σταθμός, στ. 83-86, από τη συλλογή Ημερολόγιο Καταστρώματος, Β’):" Κι α σου μιλώ με παραμύθια και παραβολέςείναι γιατί τ' ακούς γλυκότερα, κι η φρίκηδεν κουβεντιάζεται γιατί είναι ζωντανήγιατί είναι αμίλητη και προχωράει" Αυτοί οι στίχοι ήταν το έναυσμα για τη γραφή του Οριζόντιου ύψους, όπου η αμίλητη φρίκη αντιμετωπίζεται με τα μόνα αποτελεσματικά όπλα που διαθέτει ο άνθρωπος: το όνειρο και το χιούμορ. Για τη συνέχεια, ωστόσο, χρειαζόμουν έναν μπούσουλα, κι αυτόν μου τον έδωσε ένας γέροντας στην ακροποταμιά, εδώ, λίγο πιο πέρα από το σπίτι μου, που τον άκουσα ένα απόβραδο να μουρμουρίζει, σαν προσευχή (Ένας γέροντας στην ακροποταμιά, στ. 16, ό.π.):Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά, να μου δοθεί ετούτη η χάρη.
Εκείνου του δόθηκε· ελπίζω να δόθηκε και σε μένα. ".Αντί κάποιας κριτικήςμπαίνουμε στον κόπο να αντιγράψουμε ένα, ώστε να το απολαύσετε, όσοι τουλάχιστον μπορείτε να διαβάζετε λογοτεχνία από την οθόνη του υπολογιστή σας.


"Το οριζόντιο ύψος"
Στη Janine Kaminski

Μια φορά κι έναν καιρό, πλάι σ' ένα πανύψηλο, υπερήφανο κυπαρίσσι, ζούσε μια ελάχιστη, ταπεινή αγριάδα, που ζήλευε το μπόι του κυπαρισσιού κι ήθελε να το φτάσει, γι' αυτό και τεντωνότανε αδιάκοπα στις άκρες των ριζών της, πασχίζοντας να σηκωθεί πιο πάνω από το χώμα. Μάταιη προσπάθεια και αρκετά οδυνηρή, γιατί, κάθε φορά που έκανε αυτήν τη γυμναστική, για μέρες μετά, την πόναγε ανυπόφορα η μέση της.
Το κυπαρίσσι, που παρακολουθούσε αφ' υψηλού τον αγώνα της αγριάδας, σειόταν και λυγιόταν καμαρωτό και της έλεγε υπεροπτικά, με προφορά σχεδόν εγγλέζικη, της Οξφόρδης:" Δεν γνωρίζετε τι χάνετε, αγαπητή μου αγριάδα, εκεί στην επιφάνεια του εδάφους όπου βρίσκεσθε. Δίχως να θέλω διόλου να υπερηφανευθώ, σας πληροφορώ ότι από την κορυφή μου έχω απεριόριστη θέα του κόσμου και θα ήταν ακόμη πιο απεριόριστη, θα έβλεπα ως τη Γουατεμάλα, αν κάποια αναιδή βουνά, γύρω τριγύρω, δεν την περιόριζαν. Ωστόσο ευελπιστώ ή, μάλλον, έχω τη βεβαιότητα ότι η βροχή θα λιώσει, σιγά σιγά,αυτά τα αναιδή βουνά και τότε θα δω και τη Γουατεμάλα. Το σχέδιο αυτό είναι βεβαίως μακροπρόθεσμο, αλλά μπορώ να περιμένω, αφού, ως γνωστόν, ζω επτακόσια χρόνια."
Η αγριάδα, αν και δεν ήξερε ούτε πού βρίσκεται αυτή η Γουατεμάλα ούτε αν τα βουνά λιώνουν απ' τη βροχή ούτε, ακόμη, αν είναι πολλά τα επτακόσια χρόνια, ακούγοντας αυτά τ' ανήκουστα λόγια, ένιωθε την καρδιά της να μαραζώνει και, τις νύχτες που κοιμόταν, έβλεπε πάντα το ίδιο όνειρο. Ψήλωνε, λέει, ψήλωνε τόσο, που ξεπερνούσε κατά πολύ στο μπόι το κυπαρίσσι, ξεπερνούσε ακόμη και τα πιο ψηλά βουνά κι έβλεπε από κει πάνω όχι μόνο τη Γουατεμάλα αλλά και το Ακαλακούμπα, χώρα ακόμα πιο μακρινή, ακόμη πιο ωραία, όπου οι άνθρωποι χόρευαν ένα γρήγορο χορό που τονε λέγαν ρούμπα.
Βέβαια, όταν ξύπναγε, το πρώτο πράγμα που έβλεπε μπροστά της ήταν ένα σαλιγκάρι τόσο αργοκίνητο, που έμενε στο οπτικό πεδίο της όλη τη μέρα, προκαλώντας της κατάθλιψη και κάνοντάς την να μη βλέπει την ώρα πότε θα ξανανυχτώσει, για να κοιμηθεί και να ονειρευτεί το μακρυνό Ακαλακούμπα και τον γρήγορο χορό που τόνε λένε ρούμπα.Έτσι ζούσαν κυπαρίσσι κι αγριάδα, πλάι πλάι, αλλά το καθένα στον κόσμο του, ώσπου μια μέρα φθινοπωρινή ( χρόνια πολλά, πάρα πολλά πριν από τα επτακόσια), που ο ουρανός είχ' ένα χρώμα μολυβί, μια λάμψη ξαφνική, ονόματι αστροπελέκι, χτύπησε κατακέφαλα το κυπαρίσσι και το έκαψε. Η βροχή που ακολούθησε, μπόρα τρικούβερτη, αντί να λιώσει τα βουνά που του 'κρυβαν τη Γουατεμάλα, τη στάχτη του έλιωσε και γκρίζα λάσπη την υπερηφάνεια του έκανε.
Η αγριάδα, άναυδη στην αρχή, όταν συνήλθε κάπως, μακάρισε το ελάχιστό της μπόι και θρήνησε το κυπαρίσσι που - πώς να το κάνουμε;- αν και φλύαρο και υπερφίαλο, της είχε χαρίσει το όνειρο των μεγάλων αποστάσεων, του απέραντου κόσμου.Μετά απ' αυτό το θλιβερό γεγονός, σταμάτησε την έτσι κι αλλιώς ανώφελη γυμναστική της και μόνο αραιά και πού έβλεπε στον ύπνο της το εξωτικό Ακαλακούμπα. Κανένας όμως δε χόρευε εκεί τη ρούμπα.Ήτανε, βέβαια, ακόμη νεαρά και εστερείτο πείρας, τόσο εστερείτο πείρας, που καν δεν γνώριζε τις φυσικές της ιδιότητες.
Έτσι, ένα ανοιξιάτικο πρωί, παραξενεύτηκε πολύ, νιώθοντας να τη φαγουρίζουνε οι ρίζες της, κι ακόμα πιο πολύ παραξενεύτηκε σαν είδε, δυο μέρες τρεις αργότερα, λίγο πιο κει, μέσα απ' το χώμα να προβάλλει ένα μικρό, χλωροπράσινο βλαστάρι αγριάδας." Μπα, καινούργια απόχτησα γειτόνισσα!" ήταν η πρώτη σκέψη της, αλλά όταν είπε
" καλωσόρισες, γειτόνισσα", άκουσε, την ίδια ακριβώς στιγμή, να λέει και το βλαστάρι τα ίδια λόγια, να την καλωσορίζει, δηλαδή με τη φωνή της. Το ίδιο έγινε, ακριβώς, άλλες δυο μέρες τρεις αργότερα, όταν καινούργιο εμφανίστηκε, πιο πέρα, βλασταράκι.Μπορεί, λοιπόν, να ήταν άπειρη, αλλά κουτή δεν ήταν. Έτσι, κατάλαβε ότι στον εαυτό της μίλαγε, αφού τα νέα αυτά βλαστάρια από τις ρίζες της ξεπήδαγαν και σαρξ εκ της σαρκός της ήσαν.Λόγια πολλά για να μη λέμε και χρόνο να μην κλέβουμε απ' την αιωνιότητα, μέσα σε χρόνια ελάχιστα, πολύ πιο λίγα από επτακόσια, η αγριάδα είχε, ρίζα τη ρίζα, καταβολάδα την καταβολάδα, βλαστάρι το βλαστάρι, όλο τον κάμπο καταχτήσει κι όλα τα βουνά ως την κορφή τους και πιο πέρα. Για πιο πέρα δεν μπορώ να πω· τα μάτια μου μονάχα ως τις βουνοκορφές την ακολούθησαν· πιο πέρα δεν άντεξαν. Έμαθα ωστόσο, από έγκυρες πηγές, πως έφτασε στο Ακαλακούμπα και πως στο δροσερό και καταπράσινο χαλί της χορεύουν τώρα γυμνοπόδαροι εραστές τη ρούμπα.Επιμύθιο Ι: Όσο πιο κοντά στη γη βρίσκεσαι, τόσο πιο μακριά από τ'αστροπελέκια είσαι.Επιμύθιο ΙΙ: Δια του οριζοντίου ύψους, η απόστασις, έως το Ακαλούμπα, καλύπτεται εις χρόνον κατά πολύ συντομότερον των επτακοσίων ετών.

Σας άρεσε; Μήπως να γράφατε το δικό σας επιμύθιο;
Βιογραφικό Σημείωμα
του Αργύρη Χιόνη
O Αργύρης Χιόνης γεννήθηκε το 1943 στην Αθήνα. Επί είκοσι έτη (1967-1977 και 1982-1992), έζησε σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Κατά τη δεκαετία 1982-1992, εργάστηκε, ως μεταφραστής, στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 1992, παραιτήθηκε από τη θέση αυτή και, έκτοτε, ζει στο χωριό Θροφαρί της ορεινής Κορινθίας, όπου ασχολείται με την ποίηση και τη γεωργία.Από το 1966 μέχρι σήμερα έχει εκδώσει πολλές ποιητικές συλλογές, πεζά, μεταφράσεις.


Γιώτα

Σάββατο 14 Μαρτίου 2009

Οι συγγραφείς βραβεύουν Δημ. Ραυτόπουλο

Ολγα Σελλα


ΒΡΑΒΕΥΣΗ Η περυσινή βραβευμένη, η καθηγήτρια Σόνια Ιλίνσκαγια, παρέδωσε το ετήσιο βραβείο «Διδώ Σωτηρίου» της Εταιρείας Συγγραφέων στον κριτικό και θεωρητικό της λογοτεχνίας Δημήτρη Ραυτόπουλο. Η εκδήλωση έγινε την Τρίτη το βράδυ στον πολυχώρο Public της Πλατείας Συντάγματος, εγκαινιάζοντας έτσι τη συνεργασία της Εταιρείας Συγγραφέων με το Public.
Ενα συμβολικό έπαθλο, φιλοτεχνημένο από τον γλύπτη Θόδωρο, είναι το ετήσιο βραβείο που απονέμει η Εταιρεία κάθε χρόνο σε ανθρώπους που έχουν αφήσει έντονα τα σημάδια τους στην πορεία της νεοελληνικής γραμματείας και λογοτεχνίας. Για πρώτη φορά, σε ανάλογη εκδήλωση, μήνυμα έστειλε ο υπουργός Πολιτισμού, Αντώνης Σαμαράς. «Ο κ. Ραυτόπουλος έχει ήδη καταξιωθεί στη συνείδηση της πνευματικής Ελλάδας από την “Επιθεώρηση Τέχνης” προδικτατορικά και τον “Ηριδανό” μεταδικτατορικά, από τις επιφυλλίδες του, από το μεταφραστικό του έργο, από τα δοκίμιά του και τα βιβλία του. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά το τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ, μόλις τον περασμένο Οκτώβριο, όταν του απένειμε τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα “σε καιρούς αισθητικής και κριτικής ανυποληψίας υψώνει ανάστημα ήθους”».
Στην αρχή της εκδήλωσης, ο γενικός γραμματέας της Εταιρείας, Γιώργος Ξενάριος, ανέφερε ότι είναι το πρώτο Δ.Σ. της Εταιρείας που δεν πήρε ούτε μια δραχμή επιχορήγηση από το υπουργείο Πολιτισμού. Ετσι, στράφηκαν προς τον ιδιωτικό τομέα για την αναζήτηση χορηγιών και στο Public θα φιλοξενηθούν πολλές εκδηλώσεις της Ε.Σ., με επόμενη αυτή της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, στις 21 Μαρτίου. Ο Δ. Ραυτόπουλος από τη μεριά του χάρηκε το βραβείο του, με φίλους, ομοτέχνους κι ένα ποτήρι κρασί.

(Πηγή : Καθημερινή)


Γιώτα

Τρίτη 10 Μαρτίου 2009

΄"Τηλεμάχου Οδύσσεια" , Δημήτρης Μίγγας

Ο Δημήτρης Μίγγας στο βιβλίο του «Τηλέμαχου Οδύσσεια» διαγράφει απαλά και με τρυφερή απόσταση μερικά επεισόδια που έχουν ως πρωταγωνιστή τον Τηλέμαχο Χαρίτο, τον παλαβό ενός νησιού που με το κουσούρι του δίνει την ευκαιρία στους άλλους ν’ ασχολούνται μ’ αυτόν και να ξεχνούν τα δικά τους στραβά κι ανάποδα.

Οι αναγνώστες της λέσχης παρακολουθήσαμε με ζωηρό και αμείωτο ενδιαφέρον τον Τηλέμαχο να μπαίνει στη φιλαρμονική του νησιού, να πηγαίνει στο στρατό, να παντρεύεται, να αναζητά το χαμένο πατέρα του σαν τον ομηρικό Τηλέμαχο και στο τέλος να πεθαίνει έχοντας ζήσει τη δική του Οδύσσεια.

Ο συγγραφέας μας «παγίδευσε» γλυκά στις σελίδες του βιβλίου χάρη στην αφηγηματική του αμεσότητα και την καθαρή γραφή του. Δημιούργησε με αδρές πινελιές την αξέχαστη μορφή του Τηλέμαχου Χαρίτου ή Τρωχάλια και μας έκανε να τον συμπονέσουμε και να τον αγαπήσουμε.

Οι περιπέτειες του Τηλέμαχου, διαποτισμένες με την αγάπη και τη στοργή του συγγραφέα γέννησαν μέσα μας συγκίνηση και μας έφεραν αντιμέτωπους με το ερώτημα: “τελικά ο δείκτης ευφυΐας και η κουζουλάδα πρέπει να θεωρούνται πράγματα παγιωμένα και αμετάβλητα;”

Ελένη Π.

ΛΕΣΧΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ


ΜΟΔΑ ΟΙ ΛΕΣΧΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο κύκλος των χαμένων αναγνωστών
Του Μανώλη Πιμπλή
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τρίτη 10 Μαρτίου 2009 (Πηγή : tanea.gr)

Η δημοφιλέστερη λέσχη ανάγνωσης (από τις εκατοντάδες που αποκτά η Ελλάδα) έχει μέλη φανατικούς αναγνώστες που τους ενώνει «η γοητεία του κακού» και της αστυνομικής πλοκής Τι ήταν επιτέλους ο Ρόμπερτ βαν Γκούλικ; «Σημαντικός συγγραφέας»- οπωσδήποτε-, ένας «εκπληκτικός δάσκαλος»- μάλλον-, ίσως όμως και ο δημιουργός ενός «ξενέρωτου ήρωα», του περίφημου δικαστή Τι, ο οποίος έλυνε δύσκολες υποθέσεις στην κινεζική αυτοκρατορία των Τανγκ κατά τον 7ο αιώνα. Όλα αυτά έχουν μεγάλη σημασία, όχι μικρότερη όμως από τα «κεράκια» που έσβησε μία από τις μαχητικότερες λέσχες ανάγνωσης της Αθήνας. Περίπου 20 άνθρωποι μαζεύονται την πρώτη Πέμπτη κάθε μήνα, περίπου στις 7 το βράδυ, σε αίθουσα που έχουν παραχωρήσει οι Εκδόσεις Μεταίχμιο γι΄ αυτόν τον σκοπό, και αναλύουν, επιχειρηματολογούν, και αντιπαρατίθενται με αφορμή την ανάγνωση δύο βιβλίων κάθε φορά. Ούτε την προηγούμενη Πέμπτη έκαναν παραχώρηση, και συζήτησαν για το «Μυστήριο του λαβυρίνθου» του Ρόμπερτ Βαν Γκούλικ παρά το γεγονός ότι παράλληλα γιόρταζαν τα δύο χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας της λέσχης με τούρτα και σαμπάνια. Είκοσι έξι συναντήσεις έχουν πραγματοποιηθεί, πενήντα δύο βιβλία τριάντα διαφορετικών συγγραφέων έχουν διαβαστεί και συζητηθεί. Καθόλου άσχημα για αυτούς τους φανατικούς αναγνώστες της αστυνομικής λογοτεχνίας- η συγκεκριμένη λέσχη ασχολείται αποκλειστικά με το αστυνομικό βιβλίο- οι οποίοι δεν έχασαν την ευκαιρία να καλέσουν και να γνωρίσουν από κοντά μερικούς από τους Έλληνες συγγραφείς που έχουν διαβάσει. Ο Ανδρέας Αποστολίδης, ο Σέργιος Γκάκας, ο Φώντας Λάδης, ο Δημήτρης Μαμαλούκας και ο Πέτρος Μάρκαρης, ήρθαν όλοι με προθυμία και μίλησαν για τα βιβλία τους, τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν γράφοντάς τα και απάντησαν στις δύσκολες ερωτήσεις των κάτι παραπάνω από υποψιασμένων μελών της λέσχης. Συνταξιούχοι τραπεζικοί-όπως ο Αντώνης Γκόλτσος, «ψυχή» της λέσχηςμια δασκάλα, μια φοιτήτρια, ένας επί πολλά χρόνια διοικητικός υπάλληλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι μόνοο Αντώνης Τριφύλλης-, ιδιωτικοί υπάλληλοι (αλλά και 3-4 γυναίκες που δεν εργάζονται) σε μια λέσχη στην οποία υπερτερεί αριθμητικά το γυναικείο φύλο: όταν τους λέμε ότι στην Ελλάδα υπάρχει η εντύπωση ότι αστυνομικό διαβάζουν μόνο άντρες, οι γυναίκες ξεσηκώνονται. Υπάρχουν επίσης όλες οι ηλικίες: η Αφροδίτη, διαβασμένη και με άποψη, έχει δυο μικρά παιδιά. Α, υπάρχει και ένας ανώτερος αξιωματικός της Ελληνικής Αστυνομίας- εν ενεργεία και ειδικός στα εγκλήματα κατά της ζωής. «Υπάρχει ενθουσιασμός, έχουμε το πάθος του νεοφώτιστου» λέει στα «ΝΕΑ» ο Γιώργος, άλλοτε στέλεχος της ΕΤΒΑ και σήμερα συνταξιούχος. «Αυτό που συμβαίνει εδώ είναι μια άσκηση για να προχωρήσεις πέρα από το βιβλίο και να συζητήσεις πράγματα που αγγίζουν την πραγματική ζωή. Ο αστυνομικός που έρχεται στη λέσχη μάς εξήγησε πώς δικαιολογείται, ιστορικά, το γεγονός ότι οι Βρετανοί αστυνομικοί δεν οπλοφορούν- ήταν ταγμένοι να υπερασπίζουν την περιουσία των πολιτών- σε σχέση με τις μεσογειακές χώρες όπου η Αστυνομία κλήθηκε να παίξει κι άλλους ρόλους. Στη λέσχη αυτή με κέρδισε η συζήτηση, η ζύμωση, η ανταλλαγή αντικρουόμενων απόψεων με ανθρώπους που έχουν κουλτούρα» εξηγεί. «Μας ιντριγκάρει η διαφωνία», συμπληρώνει ο Αντώνης Γκόλτσος, ο οποίος πιο πριν διηύθυνε με μαεστρία τη συζήτηση, «και έχουμε τη δυνατότητα να εμβαθύνουμε σε θέματα που θέτουν οι συγγραφείς. Με αφορμή λ.χ. τον Βαν Γκούλικ μιλήσαμε για το ότι τα βασανιστήρια ήταν θεσμοθετημένα στην Κίνα αλλά και για το πώς ο δικαστής- που έπαιζε όλους τους ρόλους πλην του δημίου- μπορούσε να υποστεί και ο ίδιος την τιμωρία που είχε επιβάλει άδικα». «Το κακό έχει γοητεία», παρεμβαίνει η Τίτα, θέλοντας να κάνει σαφέστερο το γιατί ενδιαφέρονται οι γυναίκες για την αστυνομική λογοτεχνία. «Από την εποχή του Ομήρου η λογοτεχνία είναι σύγκρουση δυνάμεων και η σύγκρουση έχει γοητεία. Εδώ, τη μοναχική ηδονή του διαβάσματος τη μοιράζεσαι με άλλους ανθρώπους». Δεν λείπουν όμως και οι... παράπλευρες απολαύσεις: «Περνάμε καλά. Πίνουμε και τα κρασάκια μας» λέει η Αναστασία, ενώ ο καθένας παίζει και ρόλο του «βαρόμετρου» στον τομέα όπου είναι ειδικότερος- λ.χ. η Κωνσταντίνα η οποία δεν χάνει ταινία, είναι ο σύμβουλος όσων πηγαίνουν λιγότερο συχνά σινεμά.
Η Ελλάδα, αντίθετα με τις αγγλοσαξονικές χώρες, διαθέτει μικρή παράδοση στις λέσχες ανάγνωσης. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια ιδρύονται συνεχώς καινούργιες Αυξάνονται οι λέσχες Στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια εκατοντάδες λέσχες ανάγνωσης Μόνο στην ιστοσελίδα του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (www. ekebi.gr) καταγράφονται 170 Στην Αττική λειτουργούν πάνω από εξήντα Από τις πιο δραστήριες περιοχές είναι ο Νομός Μαγνησίας με 12 λέσχες Στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης οργανώνεται πανελλήνια συνάντηση λεσχών ανάγνωσης Συντονισμός μέσω e-mail Σιμενόν, Καμιλέρι, Ρέντελ, Ιζό, Χάισμιθ, Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ, Ράνκιν, Π.Ντ. Τζέιμς, Χάμετ, Ντόνα Λεόν είναι μερικοί από τους συγγραφείς που έχουν διαβάσει και συζητήσει. Για την επόμενη φορά αποφάσισαν διά βοής να μιλήσουν για το «Κάσκο» του Σέργιου Γκάκα και ένα βιβλίο του Πέτρου Μαρτινίδη. Επειδή δεν αποφασίστηκε ποιο, ο τίτλος θα σταλεί μέσω e-mail από τον συντονιστή. Με τον ίδιο τρόπο θα λάβουν όλα τα μέλη, το προηγούμενο της συνάντησης βράδυ, τις μακροσκελείς, υποδειγματικές σημειώσεις του Αντώνη Γκόλτσου για τα βιβλία που θα συζητηθούν. Κάθε φορά συμβαίνει αυτό και το να διαβάζουν όλοι αυτές τις σημειώσεις είναι «μια από τις ωραιότερες απολαύσεις της λέσχης». Ποιος είπε ότι το Ίντερνετ είναι ασύμβατο με τη ζωντανή επαφή;

Δευτέρα 2 Μαρτίου 2009


«Φωνές» για τη διάσωση του σπιτιού του Λουντέμη στον Εξαπλάτανο Πέλλας

«Σώστε το σπίτι του Μένελαου Λουντέμη» είναι το θέμα ομάδας, που φιλοξενείται στην ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης Facebook.

Η ομάδα δημιουργήθηκε πριν από περίπου δύο εβδομάδες, μετά τη συνέντευξη της κόρης του Μενέλαου Λουντέμη, Μυρτώς, σχετικά με την εγκατάλειψη του σπιτιού -στον Εξαπλάτανο Πέλλας, όπου ο πατέρας της πέρασε τα παιδικά του χρόνια και ήδη μετρά περισσότερους από επτακόσιους «φίλους».
Ευαισθητοποιημένοι πολίτες, βουλευτές, δημοσιογράφοι, και προσωπικότητες από τους χώρους του θεάματος και της επιστήμης αποφάσισαν να ενώσουν τις φωνές τους, με στόχο να «κινήσουν» ένα θέμα, που εδώ και εικοσιτέσσερα χρόνια περιφέρεται από υπηρεσία σε υπηρεσία, από αρμόδιο σε άλλον αρμόδιο φορέα.
«Σίγουρα δεν μπορούμε με ένα κλικ να σώσουμε το σπίτι. Μπορούμε όμως με τη στήριξη της ομάδας και εφόσον μαζέψουμε και άλλα μέλη να φτάσει η διαμαρτυρία μας στα ΜΜΕ», αναφέρει στο μήνυμα του ο Γιάννης, δημιουργός της ομάδας στο Facebook.
«Νομίζω πως και φόνος να ήταν το αδίκημα θα είχε παραγραφεί, η ομάδα έγινε για να δούμε τι κάνουμε τώρα που το σπίτι θα πέσει...», λέει ο Θάνος. «Αν μπορούσαν να κάνουν και την Ακρόπολη πολυκατοικία θα το είχαν κάνει», γράφει η Κατερίνα.
«Σε προσωπικό επίπεδο, η πρωτοβουλία με συγκινεί βαθύτατα» σχολιάζει η Μυρτώ Λουντέμη-Ηλιοπούλου, αν και δηλώνει απαισιόδοξη ότι οι διαδικασίες για την αναπαλαίωση του σπιτιού από την Πολιτεία θα προχωρήσουν τελικά.
«Ο πατέρας μου δεν ήθελε προσωπολατρία και αν ζούσε θα ήταν «έξω φρενών» με όσους σπαταλάνε την περιούσια του και το μόνο που κάνουν είναι να ταλαιπωρούν τους συγγενείς του, οι οποίοι είναι «όμηροι» της κατάστασης που δημιούργησε το κράτος», λέει, προσθέτοντας ότι τα χρόνια που έχουν περάσει είναι πολλά και πρέπει να τεθεί ένα χρονικό όριο.
«Αν θέλουν να τιμήσουν τον Λουντέμη, αν είναι να κάνουν κάτι, ας το κάνουν τώρα, αλλά αν δεν πρόκειται να κάνουν τίποτα, ας αφήσουν τουλάχιστον την περιουσία του κόσμου ήσυχη, ας δώσουν στους φτωχούς συγγενείς (σ.σ. τους ανιψιούς του Λουντέμη) το οικόπεδό τους», εξηγεί, ενθυμούμενη ότι «η φτωχή μου γιαγιά δούλευε όλη της τη ζωή στα χωράφια για να αφήσει αυτό το σπίτι στα παιδιά της».
Απευθυνόμενη στα μέλη της ομάδας του Facebook και σε όλους εκείνους, που θυμούνται και θέλουν να τιμήσουν τη μνήμη του πατέρα της, η Μυρτώ λέει: «Να τον αγαπάτε και να μη στεναχωριέστε, γιατί ο Λουντέμης δεν βρίσκεται στα ντουβάρια, θα βρίσκεται πάντα στα βιβλία του».
Επερώτηση, σχετικά με το θέμα της αναπαλαίωσης του σπιτιού του Λουντέμη στον Εξαπλάτανο, κατέθεσαν προ ημερών στη Βουλή, προς τους υπουργούς Πολιτισμού, Οικονομίας και Οικονομικών και Μακεδονίας Θράκης, οι βουλευτές του ΚΚΕ Γιάννης Ζιώγας και Σοφία Καλαντίδου, ενώ ανάλογη ερώτηση είχε καταθέσει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Φώτης Κουβέλης.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ


(από το blog http://dytikosanemos.blogspot.com/)