Πέμπτη 22 Απριλίου 2010

Αχμές, ο γιος του φεγγαριού - Τεύκρος Μιχαηλίδης

Στην Αίγυπτο της Δεύτερης Ενδιάμεσης Περιόδου μάς ταξίδεψε ο Τεύκρος Μιχαηλίδης με το βιβλίο του « Αχμές, ο γιος του φεγγαριού».Με ρέουσα γλώσσα και ευχάριστο τρόπο καταφέρνει να αφηγηθεί την ιστορία του γραφέα Αχμές  και του στενού του φίλου Άμανθυ. Όλα ξεκινούν, όταν  ο άτεκνος Πιανκί ,αρχικυνηγός του Φαραώ, βρίσκει στο Νείλο ένα έκθετο βρέφος, που μαζί με τη γυναίκα του, Ταντινανέφερ, μεγαλώνουν  με αγάπη. Ο Αχμές –αυτό είναι το μωρό -έχει ένα κοφτερό μυαλό ιδίως σε ό,τι σχετίζεται με μαθηματικά  και γρήγορα ξεχωρίζει. Ο  Άμανθυς, με καταγωγή από τον τόπο των Κεφτιού (Κρήτη), βρίσκεται στην Αίγυπτο εξαιτίας πειρατών που λεηλάτησαν το χωριό του, σκότωσαν την οικογένειά του και  αιχμαλώτισαν τον ίδιο. Βρίσκει  καταφύγιο στο σπίτι του  Πανέμπ και μαζί με τον Αχμές θα φοιτήσουν στο ναό του Φθα, θα διδαχθούν την έως τότε σοφία από τον αρχιερέα  Τζάου  θα γνωρίσουν τον κόσμο των  αριθμών, θα θέσουν ερωτήματα («Όλες οι ποσότητες έχουν έναν αριθμό. Ποιος είναι ο πιο μεγάλος αριθμός;» σελ.67)  θα αμφισβητήσουν και θα ζητήσουν απαντήσεις.
«Για να προχωρήσει η ανακάλυψη της αλήθειας χρειάζεται να υπάρχει κάποιος που να μην αρκείται στην αλήθεια που γνωρίζει» (σελ.66)
«Κανείς δεν μπορεί να δεχτεί περισσότερη αλήθεια από όση είναι σε θέση να κατανοήσει. Στους θεούς αποδίδουμε κυρίως όσα δεν μπορούμε να εξηγήσουμε. Και όσα η εμπειρία μας έχει επιβάλει ως αλήθειες δύσκολα αμφισβητούνται»
«Εγώ δεν πιστεύω πως οι αριθμοί είναι αυθαίρετα προϊόντα του πνεύματός μας. Υπάρχουν έξω από εμάς με την ίδια αναγκαιότητα που παρουσιάζουν και τα χειροπιαστά αντικείμενα και τους ανακαλύπτουμε με τον ίδιο τρόπο που ανακαλύπτουμε τα ζώα, τα φυτά, τα ορυκτά... Πιστεύω πως το καθετί στη φύση έχει έναν αριθμό μόνο που καμιά φορά... δεν μπορούμε να τον ανακαλύψουμε»... (σελ. 120)

  Μετά τις σπουδές ο Αχμές αρχικά ως απερδονάπτης  και στη συνέχεια  ως αρχιερέας του Φθα, θα γνωρίσει τη σοφία της αρχαίας Αιγύπτου  και θα γράψει τον δικό του πάπυρο με 84  μαθηματικά προβλήματα και σημειώσεις από την αναζήτηση του  απείρου.
  Αυτόν τον πάπυρο, που ήταν  θαμμένος  σε  έναν  τάφο του Λούξορ για τρεις χιλιάδες χρόνια, θα βρει ο Χένρι Ριντ το 1855-1856, ο οποίος ταξίδεψε στις πυραμίδες και  τον αγόρασε από έναν παλαιοπώλη.  (Και  η ειρωνεία είναι ότι  αυτός ο πάπυρος ονομάζεται πάπυρος του Ριντ!)  Ενδιαφέρον το  εύρημα της παράλληλης αυτής ιστορίας, αν και θα μπορούσε να αναπτυχθεί περισσότερο από το  συγγραφέα.
   Και  ενώ πρόκειται για ένα βιβλίο για την ιστορία των μαθηματικών και τις ανάγκες που τα δημιούργησαν, δεν είναι ένα «στεγνό» βιβλίο (το λέει κάποια  που δεν αγαπά  πολύ τα μαθηματικά). Ο Μιχαηλίδης ζωντανεύει τον κόσμο των Αιγυπτίων: από τις αυλές των σπιτιών ανάμεσα στα φοινικόδεντρα μεταφερόμαστε στους κακόφημους δρόμους  της πόλης και από εκεί στις αίθουσες του ναού,  στα πλημμυρισμένα χωράφια από τον Νείλο και στις πυραμίδες. Βλέπουμε τους κάτοικους να μασουλούν μελωμένα σύκα και χουρμάδες  και να δροσίζονται πίνοντας μπίρα, ενώ συγχρόνως παίρνουμε  πληροφορίες  για την επεξεργασία  του παπύρου (σελ.97), την ταρίχευση (σελ.145)  και τα ταφικά έθιμα, τη μυθολογία τους κ.τ.λ.
 Ο   Άμανθυς είναι από τους πιο ενδιαφέροντες χαρακτήρες και ίσως ο πιο ολοκληρωμένος του έργου. Όσο για τον κύριο ήρωα, τον Αχμές, στην πορεία πληροφορούμαστε  ότι είναι καρπός ενός απαγορευμένου έρωτα ανάμεσα στην Τάνι,( αδελφή του Φαραώ) και τον γραφέα Ιγιπτά ((αν  και κατά τη γνώμη μου η σκηνή αναγνώρισης μάνας-γιου είναι αρκετά κοινότυπη).Ο  ήρωας πάντως  ως το τέλος παραμένει συμπαθής στον αναγνώστη και πιστός σε αυτό που ήταν για εκείνον σκοπός της ζωής  : στον κόσμο των αριθμών.
 «Είναι καλό που δεν αρκείστε στη γνώση που σας προσφέρεται. Η δυσαρέσκεια προκαλεί την αναζήτηση και συχνά η αναζήτηση οδηγεί στην αλήθεια. Μπορείτε να αμφισβητήσετε την παλιά γνώση, να την εμπλουτίσετε, να τη διορθώσετε, ακόμα και να την ανατρέψετε. Πρώτα όμως πρέπει να τη γνωρίσετε»...

Eλένη Κ. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: