Κυριακή 1 Μαΐου 2011

«Τα σακιά», Ιωάννα Καρυστιάνη

"Τι έχουν, μωρέ, τα δικά σας σακιά; Μια χρεωκοπία, έναν ξενιτεμένο, κατραπακιές της εφορίας, αποτυχία στον ΑΣΕΠ, μια κακιά πεθερά, έναν νευρασθενικό προϊστάμενο, ένα παιδί που πετάει μολότοφ, ένα τζάκι που ντουμανιάζει το λιβινγκρούμ, οισοφαγική παλινδρόμηση, υψοφοβία, κερατλίκια, ραγάδες στον πισινό. Για περάστε να ρίξετε μια ματιά στο δικό μου, να σας κοπεί ο βήχας."




Στο νέο μυθιστόρημα της Ιωάννας Καρυστιάνη η Βιβή Χολέβα, η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου, εργάζεται ως "αποκλειστική κατ' οίκον". Περιποιείται ηλικιωμένους ανθρώπους που έχουν ανάγκη τη φροντίδα της. Έχει έναν γιο, τον Λίνο, ο οποίος βαδίζει σε "περίεργα και σκοτεινά μονοπάτια". Μια ολιγοήμερη άδεια γίνεται αφορμή να φύγουν οι δυο τους για ένα ταξίδι στους Δελφούς. Εκεί, στον ιερό χώρο της ελληνικής αρχαιότητας, μάνα και γιος θα έρθουν κοντά, αν και τους χωρίζει χάσμα βιωμάτων, ένα κενό που μοιάζει να είναι από παλιά αγεφύρωτο. Στις πέντε μέρες που διαρκεί η εκδρομή, ξετυλίγεται το παρελθόν τους ενώ ο αναγνώστης, μέσα από την ορμητική γραφή της συγγραφέως, ανακαλύπτει σταδιακά τι είναι τα σακιά του τίτλου: τα ηθικά και ψυχικά φορτία που κουβαλούν οι ήρωες, αλλά κυρίως τα βάρη που επωμίζεται εδώ και χρόνια ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, το οποίο παρακολουθεί αδύναμο την ιστορία να χαράσσεται ερήμην του και τη ζωή να διαδραματίζεται μακριά του.

(http://www.biblionet.gr/main.asp?page=showbook&bookid=157379)



Το βιβλίο της Ιωάννας Καρυστιάνη, Τα σακιά, προκάλεσε μια έντονη συζήτηση ανάμεσα στα μέλη της λέσχης. Οι περισσότεροι βρήκαμε εξαιρετικό το βιβλίο και θεωρήσαμε τολμηρό και δύσκολο συγχρόνως το θέμα του. Η Καρυστιάνη παρουσιάζει την ιστορία της Βιβής Χολέβα και του γιου της, Λίνου, χωρίς να προσπαθεί να εκμαιεύσει τη συμπάθεια ή την απέχθεια μας. Η ιστορία της Βιβής είναι η ιστορία μιας γυναίκας που παγιδεύτηκε μέσα στα όνειρα των άλλων γι αυτήν-σπουδάζοντας αρχικά κάτι που δεν την αφορούσε-και στη συνέχεια κυνηγώντας το χρήμα και αδιαφορώντας για την κατ’ ουσία σχέση με την οικογένεια που δημιούργησε. Ο γιος της βιώνει τραυματικά τη μοναξιά του και την απομόνωση και παρουσιάζει ψυχοπαθολογική συμπεριφορά.

Η συγγραφέας ξεκινά το βιβλίο με την οργάνωση από τη μητέρα της εκδρομής στους Δελφούς και δεν αποκαλύπτει το μυστικό που καθορίζει τη σχέση των δύο βασικών προσώπων διατηρώντας τη δραματική ένταση. Στη συνέχεια προχωρεί σε μια αναδρομή στο παρελθόν της Βιβής, προσπαθώντας να ανιχνεύσει τα αίτια της προσωπικής της αποτυχίας. Ο λόγος δίνεται έπειτα στο γιο που μιλά για τα προσωπικά του αδιέξοδα και όλα όσα σφράγισαν τη ιδιαιτερότητα του για να φτάσει στο τέλος να παρουσιάσει τη λύση του δράματος με την άμεση εμπλοκή της μητέρας.



Παράλληλα με την εξιστόρηση της ιστορίας η συγγραφέας μας παρουσιάζει και την εξέλιξη της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, τη στροφή της προς την υλική ευδαιμονία και τον καταναλωτισμό καθώς και την ηθική κατάπτωση. Οι πρωταγωνιστές του δράματος ζουν μέσα σε μια τέτοια κοινωνία και βιώνουν τις αλλαγές της μικροαστικής τάξης στην οποία ανήκουν.

Οι ήρωες δεν έχουν κάτι ηρωικό .Όπως λέει και η ίδια η Καρυστιάνη :

« Οι ζωές τους καθόλου σπάνιες. Πατήσια, ένα μικρομάγαζο, ένα διαμέρισμα, ένα σκυλί, μια ψευτοσχολή, διαδρομές στις γειτονιές της Αθήνας και υποχρεωτικές παρουσίες στο χωριό.

Βιβή και Λίνος δεν είναι εξωγήινα τέρατα και για την ερμήνευση συμπεριφορών και πράξεων δεν καταφεύγω στα προφανή δεκανίκια μιας μάνας πουτάνας ή θρησκόληπτης κι ενός πατέρα τραμπούκου.

Στην καθημερινότητά τους αναγνωρίζουμε κοινά στοιχεία με την καθημερινότητα των πολλών, με τη δική μας καθημερινότητα.

Οι ταραγμένες ψυχές κουρνιάζουν στα σπίτια αδιακρίτως, πλούσια και φτωχά, θεοσεβούμενα και άθεα, σπουδαγμένα και μη, δεξιά κι αριστερά και απολίτικα».

(http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=06/11/2010&id=220296)



Οι ενστάσεις ορισμένων μελών μας αφορούσαν την παρουσίαση του χαρακτήρα της μητέρας πιστεύοντας ότι εμφανίζει στοιχεία δύο διαφορετικών χαρακτήρων, διόλου δικαιολογημένων και την επιφανειακότητα της διαχείρισης του θέματος(η συγγραφέας δεν εμβάθυνε στην ψυχολογική παρουσίαση των ηρώων).

Η συνολική γνώμη ωστόσο ήταν θετική και θεωρούμε ότι τα Σακιά αποτελούν ένα από τα καλύτερα βιβλία που διαβάσαμε φέτος. Κυρίως, γιατί όπως λέει και η ίδια η συγγραφέας « δεν πιστεύω ότι υπάρχουν πεντακάθαρες συνειδήσεις. Ολοι κουβαλούν στο σακί τους, μαζί με τα βάσανα, ομολογημένες ή ανομολόγητες αδικίες που διέπραξαν ή δεν προσπάθησαν να αποτρέψουν»









Δεν υπάρχουν σχόλια: